Trong ngành chế biến gỗ, việc sấy gỗ đúng kỹ thuật là bước quan trọng nhằm đảm bảo gỗ đạt độ ẩm phù hợp, tránh cong vênh, nứt gãy, đồng thời gia tăng độ bền và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Tuy nhiên, một quy trình sấy tốt chưa đủ nếu không đi kèm bước kiểm tra chất lượng gỗ sau sấy, vốn đóng vai trò then chốt để đánh giá hiệu quả và tính ổn định của toàn bộ quá trình.
Trong bài viết này, hãy cùng Phú Vinh Phi tìm hiểu chi tiết cách kiểm tra ba yếu tố quan trọng nhất của gỗ sau sấy là độ ẩm, màu sắc, và độ bền cơ học, kèm theo các lưu ý kỹ thuật và phương pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất.
Quy trình kiểm tra chất lượng gỗ sau sấy
Độ ẩm của gỗ là yếu tố quyết định độ ổn định của gỗ trong quá trình sử dụng. Gỗ có độ ẩm không phù hợp dễ bị co ngót, cong vênh, nứt nẻ hoặc biến dạng theo thời gian. Đặc biệt, khi gỗ được đưa vào môi trường nội thất (độ ẩm thấp hơn), sai số nhỏ về độ ẩm cũng có thể gây ra hư hại nghiêm trọng.
Độ ẩm tiêu chuẩn thường nằm trong khoảng 8 - 12%, tùy theo mục đích sử dụng và điều kiện môi trường.
a. Dùng máy đo độ ẩm điện tử (Moisture Meter)
Là phương pháp phổ biến và dễ triển khai tại xưởng.
Thiết bị có thể là dạng chạm bề mặt hoặc cắm đầu dò vào gỗ.
Nên đo tại nhiều điểm khác nhau trên cùng một tấm gỗ hoặc nhiều mẫu trong cùng lô gỗ.
b. Phương pháp trọng lượng khô (Oven-Dry Method)
Cắt mẫu nhỏ, cân chính xác khối lượng ban đầu.
Sấy ở 103-105°C trong 24 giờ (hoặc đến khi khối lượng không đổi).
Công thức tính độ ẩm của gỗ
Độ ẩm (%) = [(Khối lượng ban đầu - Khối lượng sau sấy) / Khối lượng sau sấy] x 100
Lưu ý kỹ thuật:
Không kiểm tra khi gỗ còn nóng - cần để nguội tối thiểu 12 giờ.
Luôn hiệu chuẩn máy đo định kỳ.
Tránh đo tại rìa gỗ hoặc vị trí bị gió nóng thổi trực tiếp.
Kiểm tra độ ẩm gỗ sau sấy
Màu sắc gỗ sau sấy phản ánh mức độ đồng đều của nhiệt độ và độ ẩm trong quá trình sấy. Màu sai lệch có thể là dấu hiệu của sấy quá nhiệt, sấy chưa đạt, hoặc sự mất ổn định trong buồng sấy. Ngoài ra, màu sắc còn ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị thẩm mỹ, yếu tố đặc biệt quan trọng với các sản phẩm gỗ nội thất cao cấp.
So sánh với mẫu chuẩn đã lưu trữ hoặc gỗ tự nhiên chưa sấy.
Đặt mẫu dưới ánh sáng trắng trung tính (CRI > 90) hoặc đèn ánh sáng ban ngày tiêu chuẩn.
Quan sát toàn bộ bề mặt gỗ, cả vùng tim và giác để phát hiện sự khác biệt màu.
Các dấu hiệu cần lưu ý:
| Dấu hiệu màu sắc | Nguyên nhân |
| Gỗ bị sậm màu, ám đen | Sấy quá nhiệt hoặc cháy cạnh |
| Màu loang lổ, không đều | Sấy không đồng đều, luồng khí kém |
| Gỗ vàng đậm bất thường | Dư ẩm kéo dài, hình thành phản ứng hoá học |
| Gỗ bạc màu, xỉn | Mất nước quá nhanh gây biến đổi hóa học |
Đánh giá màu sắc gỗ sau khi sấy
Độ bền cơ học phản ánh tính toàn vẹn cấu trúc của gỗ sau khi sấy. Quá trình sấy sai kỹ thuật, đặc biệt là sấy nhanh dễ gây ra nứt gãy vi mô bên trong, cong vênh, hoặc giòn gãy. Những lỗi này không thể hiện rõ ngay mà sẽ lộ ra trong quá trình cắt xẻ, gia công hoặc sau thời gian sử dụng.
a. Quan sát hình dạng và kết cấu
Kiểm tra bằng mắt thường để phát hiện:
Đường nứt theo thớ
Gỗ bị cong, vênh, xoắn nhẹ
Gỗ bị co rút méo mó không đều
b. Kiểm tra âm thanh bằng búa gõ
Gõ nhẹ lên mặt gỗ bằng búa cao su hoặc kim loại:
Âm thanh vang, dứt khoát → gỗ khô đều, chắc
Âm đục, kém phản hồi → gỗ còn ẩm hoặc có nứt vi mô
c. Kiểm tra thử lực
Với tấm gỗ mỏng, có thể ấn nhẹ hoặc uốn thử để cảm nhận độ đàn hồi và độ chắc.
Gỗ quá giòn hoặc dễ gãy cho thấy sấy quá nhanh, không kiểm soát.
Các lỗi phổ biến trong kiểm tra chất lượng
Đo độ ẩm ở vùng biên → sai số cao.
Dùng thiết bị chưa hiệu chuẩn hoặc sử dụng sai chế độ đo.
Quan sát màu gỗ dưới ánh sáng không phù hợp (ví dụ: đèn LED màu vàng).
Không lưu mẫu chuẩn hoặc hồ sơ kiểm tra để so sánh liên tục.
Kiểm tra độ bền cơ học của gỗ sau sấy
Ứng dụng công nghệ sấy cao tần (High-Frequency Drying): Nhiệt độ phân bố đều từ trong ra ngoài, giảm cong vênh và rút ngắn thời gian sấy.
Kết hợp kiểm tra số hoá: Gắn mã QR theo dõi quá trình sấy của từng lô hàng.
Lưu kết quả đo độ ẩm, hình ảnh bề mặt, nhật ký kiểm tra lên hệ thống điện toán đám mây.
Đào tạo định kỳ cho nhân viên kiểm tra chất lượng:
Đảm bảo thao tác đồng nhất và giảm sai lệch cá nhân.
Sấy gỗ bằng lò sấy chân không cao tần
Việc kiểm tra chất lượng gỗ sau sấy không chỉ là bước kiểm nghiệm đơn thuần mà còn là một phần cốt lõi của quy trình đảm bảo chất lượng sản phẩm. Thực hiện đúng, đầy đủ và khoa học sẽ giúp doanh nghiệp:
Giảm thiểu hàng lỗi, trả lại hoặc khiếu nại từ khách hàng.
Nâng cao độ bền, thẩm mỹ và giá trị của thành phẩm.
Tiết kiệm chi phí và thời gian xử lý hậu kỳ.
Tại Phú Vinh Phi, chúng tôi không chỉ cung cấp lò sấy cao tần và dịch vụ sấy gỗ gia công, mà còn đồng hành cùng khách hàng trong việc chuẩn hóa quy trình kiểm tra, đảm bảo gỗ đạt chất lượng tối ưu trước khi đưa vào sản xuất.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp tối ưu cho quy trình sấy và kiểm tra chất lượng gỗ, đừng ngần ngại liên hệ đội ngũ kỹ thuật của Phú Vinh Phi để được tư vấn chuyên sâu và hỗ trợ kịp thời.
Liên hệ ngay tại: https://phuvinhphi.com
Hotline kỹ thuật: 0933.298.288 (Mr. Huy)
Email tư vấn: Pvp.mce@gmail.com
Các bài viết liên quan:
Lưu ý khi vận hành máy ghép gỗ cao tần
Lò sấy cao tần & ứng dụng trong ngành chế biến gỗ
Tại sao cần bảo dưỡng máy chế biến gỗ thường xuyên? Lợi ích & thời gian bảo trì
Đơn vị sản xuất gia công ván ép cong theo yêu cầu
Quy trình sản xuất gỗ tự nhiên